28 februari. ’t Verbod van uitgaan na 8½ u is opgeheven. ’s Morgens een circulaire van ’t Departement, waarin wordt aangedrongen op naleving van 2 circulaires, die ik geen van beide ontvangen heb. Om geen saboteur te lijken, schrijf ik niet naar Den Haag maar ga naar Peper; deze weet te vertellen, dat de laatste der bedoelde circulaires de opdracht bevat, geregeld tassen en agenda’s der leerlingen te controleren op moppen, versjes enz. tegen de Duitse overheid. De andere had hij ook niet ontvangen.
Ik naar de H.B.S. Both liet mij ook de andere lezen: een waarschuwing tegen deelneming aan illegale acties. Ik kan dus voort. Hij vertelde mij nog ’t volgende: een l.l. der H.B.S., een N.S.B.-er had zich uitgelaten, dat hij wraak zou nemen over wat men de N.S.B. aandeed. Men vermoedde aan zijn uitlating, dat hij zich inspireerde op ’t in ’t Lyceum te Baarn gepasseerde. Both liet hem in ’t oog houden en liet door ’t personeel om ’t kwartier de W.C.’ s controleren.
Op zekeren dag vond men een W.C. volgeschreven met anti–Duitse opschriften. Men kon nu nagaan wie er in aanmerking kwamen. (Er was ook een Jodenjongen Polak bij, die door ’t oog van een naald kroop). De N.S.B.-er werd stevig ondervraagd en viel door de mand. Hij beweerde op instigatie van buiten de school gehandeld te hebben! Hij is van school verwijderd; Both heeft rapport uitgebracht aan ’t Departement en wacht thans den afloop af.
’s Avonds vergadering, bij overste Camerling-Helmont aan huis, van ’t senioren-convent. Hij was naar Den Haag geweest om met 12 andere districts-vertegenwoordigers een bespreking te hebben met ’t 3-manschap der Unie over de interne crisis en de grieven der leden. De vergadering in Terminus in Den Haag was geleid door Prof. van Bemmelen (jurist te Leiden). Het 3-manschap (min Einthoven, die ziek was) ontving hen, ofschoon zij aanvankelijk weinig voor zo’n bespreking voelden. De Quai deed ’t woord; Linth. H. is naar ’t 2e plan verhuisd. Het 3-manschap (Einthoven had blanco-volmacht gegeven) verklaarde, dat er geen verschillen meer waren; dat ’t team gezuiverd was, wat hoognodig was, daar enkelen bij illegale actie waren betrokken en nog juist bijtijds ontdekt was, dat de heren de compromitterende papieren voor alle veiligheid tussen de Unie-archieven verstopt hadden (geen wonder, dat de Duitsers ons niet vertrouwen!).
Het voorstel van ’t bezoekend Comité tot ’t instellen van districts–, gewestelijke- en een landelijke commissie van contact (naast de secretariaten) werd aangenomen. Dit zal zeer spoedig zijn beslag krijgen. Daarmee hoopt men spanningen te kunnen afreageren.
27 februari 1941 (donderdag)
27 februari. De Leeuw vertelt, dat waterleiding, Gasfabriek en electriciteitswerken in A/dam niet gestaakt hebben. Wat ’t water betreft scheen dit zo, doordat de bevolking uit voorzorg alle badkuipen, emmers enz uit voorzorg vulde, zodat een korte poos ’t water onder normalen druk kwam.
Hij beschreef de staking (bijzonder de tramstaking) als spontaan en beheerst protest tegen de behandeling der joden door de N.S.B.; men verklaarde, dat de staking niet tegen de bezettende macht gericht was. Men veroorzaakte geen straatoproer; men bleef eenvoudig thuis. – Intussen is het er heet toegegaan: De Leeuw sprak van werpen met handgranaten onder samenscholingen.
Kees van Loon en de jonge Leo, die Maandag in Amsterdam een trein moesten overblijven en voor tijdpassering even de stad waren ingegaan waren overal op afzettingen en overvalwagens gestuit, hadden met mitrailleurs in de straten zien schieten, hadden zich moeten bergen en hadden niet geweten hoe gauw zij via den omweg langs de Martelaarsgracht ’t station weer konden bereiken.
Vandaag is na een dreigende proclamatie alles weer aan ’t werk gegaan. Noord-Holland is in scherpen staat van beleg verklaard, waar van de handhaving door Christiansen is overgedragen aan Siburg, commandant der Luftgau-Holland. Stakers dreigen zware straffen, raddraaiers de dood. Geen insignes of uniformen mogen daar meer gedragen worden, ook niet door de WA der NSB; (dat is dus alweer gewonnen).
Men mag tot nader order vóór 8 uur de deur niet uit en moet om 7½ u n. m. binnen zijn. Vanmiddag was aan ’t politiebureau in A/foort een proclamatie aangeplakt van Müller, den nieuwen provincie-commissaris, waarin tegen staking, sabotage, terreur van werkwilligen en aansporing tot staking met zware straffen werd gedreigd: vervallen verklaring van steun, deportatie tot den dood toe.
De vergadering van ’t Senioren-convent op hedenavond is afgelast.
’t Weer blijft slecht: zeer koud, (’s nachts bevroren ramen) overdag regen hagel dooreen.
Met Kruithof en Van Dijk, vooral met den laatste is moeilijk meer te praten. Als men stakingen te Amsterdam niet zonder onderzoek onvoorwaardelijk als loffelijk beschouwt, is men geen goed Nederlander. De vraag is, waar hun heldenmoed zou blijven als voor hen de vraag rees: staken of niet. Zij laten ’t risico aan anderen over en willen hoogstens de claque vormen. 18-karaats!
Mevrouw Dammers belt (10 u ’s avonds) op en vertelt, dat door de radio is omgeroepen, dat niemand na 8½ u de straat op mag. Ik ben om 9 u nog met Kootje uit geweest en heb niets gemerkt. Ik heb (in ’t donker) nog verschillende voorbijgangers ontmoet. Maar ’t kwam ook geheel onverwacht.
Hij beschreef de staking (bijzonder de tramstaking) als spontaan en beheerst protest tegen de behandeling der joden door de N.S.B.; men verklaarde, dat de staking niet tegen de bezettende macht gericht was. Men veroorzaakte geen straatoproer; men bleef eenvoudig thuis. – Intussen is het er heet toegegaan: De Leeuw sprak van werpen met handgranaten onder samenscholingen.
Kees van Loon en de jonge Leo, die Maandag in Amsterdam een trein moesten overblijven en voor tijdpassering even de stad waren ingegaan waren overal op afzettingen en overvalwagens gestuit, hadden met mitrailleurs in de straten zien schieten, hadden zich moeten bergen en hadden niet geweten hoe gauw zij via den omweg langs de Martelaarsgracht ’t station weer konden bereiken.
Vandaag is na een dreigende proclamatie alles weer aan ’t werk gegaan. Noord-Holland is in scherpen staat van beleg verklaard, waar van de handhaving door Christiansen is overgedragen aan Siburg, commandant der Luftgau-Holland. Stakers dreigen zware straffen, raddraaiers de dood. Geen insignes of uniformen mogen daar meer gedragen worden, ook niet door de WA der NSB; (dat is dus alweer gewonnen).
Men mag tot nader order vóór 8 uur de deur niet uit en moet om 7½ u n. m. binnen zijn. Vanmiddag was aan ’t politiebureau in A/foort een proclamatie aangeplakt van Müller, den nieuwen provincie-commissaris, waarin tegen staking, sabotage, terreur van werkwilligen en aansporing tot staking met zware straffen werd gedreigd: vervallen verklaring van steun, deportatie tot den dood toe.
De vergadering van ’t Senioren-convent op hedenavond is afgelast.
’t Weer blijft slecht: zeer koud, (’s nachts bevroren ramen) overdag regen hagel dooreen.
Met Kruithof en Van Dijk, vooral met den laatste is moeilijk meer te praten. Als men stakingen te Amsterdam niet zonder onderzoek onvoorwaardelijk als loffelijk beschouwt, is men geen goed Nederlander. De vraag is, waar hun heldenmoed zou blijven als voor hen de vraag rees: staken of niet. Zij laten ’t risico aan anderen over en willen hoogstens de claque vormen. 18-karaats!
Mevrouw Dammers belt (10 u ’s avonds) op en vertelt, dat door de radio is omgeroepen, dat niemand na 8½ u de straat op mag. Ik ben om 9 u nog met Kootje uit geweest en heb niets gemerkt. Ik heb (in ’t donker) nog verschillende voorbijgangers ontmoet. Maar ’t kwam ook geheel onverwacht.
26 februari 1941 (woensdag)
26 februari. De geruchten uit Amsterdam worden bevestigd; zelfs de politie zou staken. Tevens staking in Hilversum en Twente. Treinen naar Amsterdam rijden niet. Vanmiddag loopt Lezer aan vertelt, dat de Witte en de Wapenroem voor Joden verboden zijn. Hij had ’t van den eigenaar van de Wapenroem gehoord. Hij vertelt tevens dat de hele zeekant van Nederland 30 KM diep zal geëvacueerd worden. Kan dat? Waar moeten die millioenen heen? De gevangen joden gaan naar een concentratie-kamp in Bergen (N.H.).
25 februari 1941 (dinsdag)
25 februari. Kochheim loopt in den vooravond (7¼) even aan en vertelt. Amsterdam is in staking naar aanleiding van de arrestatie op grote schaal van Joden (alle?) m.n.l. tussen 20 en 35 jaar. De telefoon, de gemeentegiro, de tram, de pontdiensten, de beurs, de Bijenkorf, alles staat stil; er wordt hevig gevochten. De Duitsers rijden door de straten en schieten. Na de arrestaties in de Jodenbuurt zelf is men bezig met ’t Oosterpark; in drommen staan de mensen te wachten bij de stilgelegde pontveren. Zondag 23 zou het oproer al begonnen zijn.
Er schijnt een bombardement van de Engelsen bij Vlaardingen geweest te zijn; ’t begin van Hitlers offensief? Dit zou na Hitlers rede van gisteren en die van den Duce van 23 natuurlijk mogelijk zijn. Wat de Amsterdammers beweegt om nu al zo’n waagstuk te beginnen, dat op een vruchteloos bloedbad moet uitlopen, is mij een raadsel.
’s Avonds bij Kochheim vertelt men mij, dat de waterleiding in Amsterdam ook staakt. Een kennis, die dien avond uit Amsterdam was gekomen vertelde, dat ’t Prins Hendrik-Plantsoen was afgezet. Op den Nieuwendijk liep men met Oranje en zong men vaderlandse liederen. In Den Haag werd in de straten gevochten en de Wiltonwerf in Rotterdam staakte.
Melchior vertelde, dat het team van het Driemanschap zeer onvoldoende was aangevuld. Eindhoven was door ziekte uitgeschakeld en De Quay deed er niets meer aan. Voor de crisis had Linthorst Homan „lopen leuren” met plaatsen in het Driemanschap: hij zou o.a. Groeninx - Van Zoelen gevraagd hebben. Hij zou ook een scherpe zuiveringsactie in de Unie hebben willen beginnen. Hij zou den hoop uitgesproken hebben, dat de Duitsers winnen zouden en acht dit de enige mogelijkheid om aan ’t communisme te ontsnappen (wat ik steeds gezegd heb).
Er schijnt een bombardement van de Engelsen bij Vlaardingen geweest te zijn; ’t begin van Hitlers offensief? Dit zou na Hitlers rede van gisteren en die van den Duce van 23 natuurlijk mogelijk zijn. Wat de Amsterdammers beweegt om nu al zo’n waagstuk te beginnen, dat op een vruchteloos bloedbad moet uitlopen, is mij een raadsel.
’s Avonds bij Kochheim vertelt men mij, dat de waterleiding in Amsterdam ook staakt. Een kennis, die dien avond uit Amsterdam was gekomen vertelde, dat ’t Prins Hendrik-Plantsoen was afgezet. Op den Nieuwendijk liep men met Oranje en zong men vaderlandse liederen. In Den Haag werd in de straten gevochten en de Wiltonwerf in Rotterdam staakte.
Melchior vertelde, dat het team van het Driemanschap zeer onvoldoende was aangevuld. Eindhoven was door ziekte uitgeschakeld en De Quay deed er niets meer aan. Voor de crisis had Linthorst Homan „lopen leuren” met plaatsen in het Driemanschap: hij zou o.a. Groeninx - Van Zoelen gevraagd hebben. Hij zou ook een scherpe zuiveringsactie in de Unie hebben willen beginnen. Hij zou den hoop uitgesproken hebben, dat de Duitsers winnen zouden en acht dit de enige mogelijkheid om aan ’t communisme te ontsnappen (wat ik steeds gezegd heb).
24 februari 1941 (maandag)
24 februari. Eergisteren verscheen ’t bericht, dat geen religieuzen meer aan ’t hoofd van inrichtingen van lager- en middelbaar onderwijs kunnen staan. Een nieuwe slag voor ’t RK onderwijs. ’t Motief is, dat deze plaatsen bezet moeten worden door mensen, die in ’t leven staan en zelf kinderen hebben. Er zal wel binnenvreugde zijn bij de bijzondere leerkrachten, wier grote geloof steeds was, dat een leek geen promotie kon maken. Of zij ook eerlijk voor hun vreugde uit zullen kunnen komen? De promotie - kans zal intussen wel ’t enige resultaat zijn. Van een wezenlijk hoofdschap zal bij een leek aan dat soort inrichtingen toch nooit sprake zijn; dat blijft bij handtekeningen - zetten. Wij hebben vanmorgen op school een weemoedige gedachte aan Luigbeek gewijd, den levenslangen bestrijder der Kloostermacht! Wat voor gezicht zou die gezet hebben: verheerlijkt om ’t bereikte resultaat, woedend om de bewerkers.
23 februari 1941 (zondag)
23 februari. Toos Visser vertelt, dat zij Jaap uit Rolduc thuis krijgt: de school is in beslag genomen door de Duitsers; dat is ’t geval met alle internaten in Limburg. In een school in Roermond zaten de leerlingen te eten en moesten inpakken en verdwijnen zonder den maaltijd te kunnen beëindigen. Men zegt, dat dit alles vliegdienst is; dus voor de grote landingspoging. Men hoort ook berichten vanuit Nijmegen en Groningen over aantallen (golven) Engelse vliegtuigen van 200 en 400 en van geweldige branden in West-Duitsland.
De haat tegen de N.S.B.-ers neemt toe. Zelfs Roos en mij schijnen sommige fijnproevers er voor aan te zien; zo vertelde Jo de Haan en gisteren Toos Visser. Als je niet alle handtastelijke pro-Engelse sprookjes gelooft en daarbij toont, dat je geen Anglophiel bent, staat men op de zwarte lijst. (Overigens) Daartegenover probeert men Dr Nieuwenhuizen en tandarts Ommering, die van ’t begin aan als N.S.B.-ers te boek stonden, van blaam te zuiveren; zij zouden niet zijn aangesloten. Uit broodnijd (Toos Ament) zouden zij beklad zijn. Van andere zijde hoor ik, dat men beide heren met nog een andere stiekum langs een achterdeur uit Amicitia, de garnizoenssociëteit, heeft zien komen en dat Mevr. Ommering daar de leiding der feestjes heeft, als er dames genodigd zijn.
De haat tegen de N.S.B.-ers neemt toe. Zelfs Roos en mij schijnen sommige fijnproevers er voor aan te zien; zo vertelde Jo de Haan en gisteren Toos Visser. Als je niet alle handtastelijke pro-Engelse sprookjes gelooft en daarbij toont, dat je geen Anglophiel bent, staat men op de zwarte lijst. (Overigens) Daartegenover probeert men Dr Nieuwenhuizen en tandarts Ommering, die van ’t begin aan als N.S.B.-ers te boek stonden, van blaam te zuiveren; zij zouden niet zijn aangesloten. Uit broodnijd (Toos Ament) zouden zij beklad zijn. Van andere zijde hoor ik, dat men beide heren met nog een andere stiekum langs een achterdeur uit Amicitia, de garnizoenssociëteit, heeft zien komen en dat Mevr. Ommering daar de leiding der feestjes heeft, als er dames genodigd zijn.
22 februari 1941 (zaterdag)
22 februari. Belangrijk nieuws: reguliere en seculiere hoofden en directeuren van onderwijsinrichtingen zullen door leken worden vervangen! Godenschemering.
20 februari 1941 (donderdag)
20 Febr. In ’t Senioren-convent deelt Ronhaar mee, dat de officieren van den Arbeidsdienst trouw aan ’t NSB. progr zullen hebben te beloven. Er schijnen al talrijke off. en onderoff. den dienst te hebben verlaten o.a. Callenbach. Wat zal Leo van Loon doen? (De kogelgaten in de winkelramen der Unie zouden uit Duitse legerrevolvers afkomstig zijn)
18 februari 1941 (dinsdag)
18 Februari. Heuglijke berichten. Een besluit is verschenen, waarbij alle in congregatie levende religieuze leerkrachten 40% op hun salaris zal worden gekort. Een rechtvaardig besluit: voor de grote gezinnen heet de kerk loon naar behoefte te eisen; maar de religieuzen-salarissen werden vurig verdedigd met ’t liberale argument: loon naar prestatie! Ieder voorstander van neutraal volksonderwijs zal juichen, dat ’t aftappen der schatkist ter bevordering der volksverdeeldheid krachtig geremd wordt. Een ere-saluut voor de dragers der nieuwe gedachte.
— Er zullen 22oo nieuwe onderwijzers worden aangesteld. De vreugde onder de cursisten was vanavond groot. Een zei: „Er schijnt weer zon in ons leven!”
In groot vertrouwen deelt V Loon mee, dat de Kweekscholen nog dit jaar 4-jarig worden. Dus 1 jaar bovenop de tegenwoordige 3– jarige. Hoera! In ’42 geen eindexamen; dan alleen staatsexamen voor de gezakten van dit jaar. Daar hebben we nu onzen wens. Te mooi haast om te geloven. Wij zijn al zo vaak teleurgesteld. Maar nu heb ik toch vertrouwen. Een verstandig en modern leerplan zal er nu ook wel komen. Het daghet in den Oosten. Er moest een revolutie komen om dat te verwezenlijken. Kruithof zei ´t 4 jaar geleden al. Hij is ook in zijn sas. Niet het minst echter om de 40% van de congregaties.
Men zegt, dat De Geer in Stuttgart gevangen zit.
22 Febr. Dit bericht wordt officieel tegengesproken. De Geer deelt zelf mee dat hij in Den Haag bij zijn vrouw woont. Hij wilde bij zijn vrouw en bij zijn volk zijn. Uit een brief van Groeninx van Zoelen (De Vuurslag) aan ’t Unie–bestuur blijkt nog, dat Colijn zich niet ontzien heeft rond te strooien, dat De Geer in overleg met de Duitsers gedeserteerd zou zijn om hier met hen samen te werken. Colijn is Amerikaans consul en als zodanig beschermd; hij mag echter vrezen voor ’t geval Amerika in uitgesproken oorlog met Duitsland mocht komen: dan staat de gevangenis voor hem klaar.
— Er zullen 22oo nieuwe onderwijzers worden aangesteld. De vreugde onder de cursisten was vanavond groot. Een zei: „Er schijnt weer zon in ons leven!”
In groot vertrouwen deelt V Loon mee, dat de Kweekscholen nog dit jaar 4-jarig worden. Dus 1 jaar bovenop de tegenwoordige 3– jarige. Hoera! In ’42 geen eindexamen; dan alleen staatsexamen voor de gezakten van dit jaar. Daar hebben we nu onzen wens. Te mooi haast om te geloven. Wij zijn al zo vaak teleurgesteld. Maar nu heb ik toch vertrouwen. Een verstandig en modern leerplan zal er nu ook wel komen. Het daghet in den Oosten. Er moest een revolutie komen om dat te verwezenlijken. Kruithof zei ´t 4 jaar geleden al. Hij is ook in zijn sas. Niet het minst echter om de 40% van de congregaties.
Men zegt, dat De Geer in Stuttgart gevangen zit.
22 Febr. Dit bericht wordt officieel tegengesproken. De Geer deelt zelf mee dat hij in Den Haag bij zijn vrouw woont. Hij wilde bij zijn vrouw en bij zijn volk zijn. Uit een brief van Groeninx van Zoelen (De Vuurslag) aan ’t Unie–bestuur blijkt nog, dat Colijn zich niet ontzien heeft rond te strooien, dat De Geer in overleg met de Duitsers gedeserteerd zou zijn om hier met hen samen te werken. Colijn is Amerikaans consul en als zodanig beschermd; hij mag echter vrezen voor ’t geval Amerika in uitgesproken oorlog met Duitsland mocht komen: dan staat de gevangenis voor hem klaar.
17 februari 1941 (maandag)
17 Februari. De Schwerzels vragen ons ’s middags (3–5½) op een partij bridge. ’t Regent. Op de fiets er heen. Wij ontmoeten er een neef Temmen, Duitser met een nichtje getrouwd, SS.–man. Schwerzel wist niet van zijn komst en verontschuldigt zich, maar ... er zal niet over politiek gesproken worden. Hij had dit met hem afgesproken: hij kon na de laatste gebeurtenissen niet meer met ’t Duitse streven mee.
Temmen spreekt goed Hollands en blijkt een aangenaam prater. Natuurlijk komt via den omweg van reizen en Duitse steden (hij is uit Blankenese) ’t gesprek op den oorlog en op de politiek. Hij komt pas uit Hamburg en vertelt, dat men de verwoestingen met een taxi moet narijden om er iets van te zien. Hij is natuurlijk verzekerd van een Duitse overwinning en staat verbaasd als wij van een mogelijke inlijving spreken. Een verlies van onze koloniën verwerpt hij als belachelijk. Hij is bij den voorlichtingsdienst en lacht met de uitzendingen van Radio-Oranje. Hij zegt dat onze Koningin (die den dag te voren voor de radio heeft gesproken), eenvoudig dingen zegt, die haar gedicteerd worden.
Bij ’t naar huis gaan vragen wij ons af: is dit rustig zelfvertrouwen van een wetend mens of is dit stompzinnige overgave van een massa-product van propaganda. Hij maakt echter een vertrouwenwekkenden indruk.
Musschert is in Berlijn en krijgt daar vermoedelijk dringende instructies. Temmen zei al: hij is vermoedelijk niet bij den Führer gevraagd om een kopje koffie te drinken. De Jodenhetze schijnt er mee in verband te staan.
Maandag 16 Febr. werd de Amersf. Jood Klein (uit den postzegelwinkel naast de Unie uit den Wapenroem gehaald (?), althans op straat gevolgd door WA mannen en zwaar mishandeld (gewond aan ’t hoofd). Kortland (onderwijzer) werd denzelfden middag door den WA -man Gebhardt, een fotograaf, in de Langestraat afgeranseld, omdat hij een stekelige opmerking maakte. Vanavond fiets ik langs den Unie-winkel en zie in de ruiten minstens 5 kogelgaten (wat er precies gebeurd is, weet ik nog niet).
De verontwaardiging en onrust zijn groot. Van Loon sprak Gerard in Den Haag, die vertelde, dat in de straat van hun Insp.-bureau in R/dam (de Proveniers-straat) 2 huizen door bommen vernield zijn; van ’t bureau-gebouw zijn alle ruiten vernield.
Mevr. Van Doorn had een „mooi verhaal” van haar vader gehoord: In Bussum of Hilversum mocht een meisje met een zere keel in de klas limonade gebruiken. Zij had op 31 Jan. een glas Ranja voor zich staan. Een NSB-klasgenoot eiste verwijdering van dit glas daar ’t gezicht daarvan hem irriteerde. ’t Meisje weigerde en beriep zich op den leraar. Deze zei lachend, dat ’t kind verlof had en wanneer de knaap geïrriteerd werd, hij wat hem betrof heen kon gaan.
De NSB-er naar den Directeur, die hem eveneens uitlachte, waarop de klager de straat opging en versterking van W.A.-ers optrommelde. Dezen namen Directeur en leraar in verhoor en wilden hen wegvoeren, toen de gym. leraar toevallig met een klas jongens passeerde; deze zagen ’t geval en grepen in. Er volgde een wilde knokpartij, waarbij de zwarten ’t veld moesten ruimen.
Gevolg: de school gesloten en directeur en beide leraren gearresteerd. Wat zou er van waar zijn?
Het geval aan ’t Baarns Lyceum is met een sisser afgelopen en de school is allang weer begonnen.
Temmen spreekt goed Hollands en blijkt een aangenaam prater. Natuurlijk komt via den omweg van reizen en Duitse steden (hij is uit Blankenese) ’t gesprek op den oorlog en op de politiek. Hij komt pas uit Hamburg en vertelt, dat men de verwoestingen met een taxi moet narijden om er iets van te zien. Hij is natuurlijk verzekerd van een Duitse overwinning en staat verbaasd als wij van een mogelijke inlijving spreken. Een verlies van onze koloniën verwerpt hij als belachelijk. Hij is bij den voorlichtingsdienst en lacht met de uitzendingen van Radio-Oranje. Hij zegt dat onze Koningin (die den dag te voren voor de radio heeft gesproken), eenvoudig dingen zegt, die haar gedicteerd worden.
Bij ’t naar huis gaan vragen wij ons af: is dit rustig zelfvertrouwen van een wetend mens of is dit stompzinnige overgave van een massa-product van propaganda. Hij maakt echter een vertrouwenwekkenden indruk.
Musschert is in Berlijn en krijgt daar vermoedelijk dringende instructies. Temmen zei al: hij is vermoedelijk niet bij den Führer gevraagd om een kopje koffie te drinken. De Jodenhetze schijnt er mee in verband te staan.
Maandag 16 Febr. werd de Amersf. Jood Klein (uit den postzegelwinkel naast de Unie uit den Wapenroem gehaald (?), althans op straat gevolgd door WA mannen en zwaar mishandeld (gewond aan ’t hoofd). Kortland (onderwijzer) werd denzelfden middag door den WA -man Gebhardt, een fotograaf, in de Langestraat afgeranseld, omdat hij een stekelige opmerking maakte. Vanavond fiets ik langs den Unie-winkel en zie in de ruiten minstens 5 kogelgaten (wat er precies gebeurd is, weet ik nog niet).
De verontwaardiging en onrust zijn groot. Van Loon sprak Gerard in Den Haag, die vertelde, dat in de straat van hun Insp.-bureau in R/dam (de Proveniers-straat) 2 huizen door bommen vernield zijn; van ’t bureau-gebouw zijn alle ruiten vernield.
Mevr. Van Doorn had een „mooi verhaal” van haar vader gehoord: In Bussum of Hilversum mocht een meisje met een zere keel in de klas limonade gebruiken. Zij had op 31 Jan. een glas Ranja voor zich staan. Een NSB-klasgenoot eiste verwijdering van dit glas daar ’t gezicht daarvan hem irriteerde. ’t Meisje weigerde en beriep zich op den leraar. Deze zei lachend, dat ’t kind verlof had en wanneer de knaap geïrriteerd werd, hij wat hem betrof heen kon gaan.
De NSB-er naar den Directeur, die hem eveneens uitlachte, waarop de klager de straat opging en versterking van W.A.-ers optrommelde. Dezen namen Directeur en leraar in verhoor en wilden hen wegvoeren, toen de gym. leraar toevallig met een klas jongens passeerde; deze zagen ’t geval en grepen in. Er volgde een wilde knokpartij, waarbij de zwarten ’t veld moesten ruimen.
Gevolg: de school gesloten en directeur en beide leraren gearresteerd. Wat zou er van waar zijn?
Het geval aan ’t Baarns Lyceum is met een sisser afgelopen en de school is allang weer begonnen.
13 februari 1941 (donderdag)
Donderdag 13 Febr. ’s Avonds vergadering van ’t senioren-convent in ’t Uniehuis. Ronh deelde mee wat er in ’t driemanschap gekraakt had. Men (de Q en E.h.) vond, dat Linth. Homan veel te ver in Duitse richting wilde. Ook was er ontstemming doordat, wanneer men eens een enkelen keer met de bezettings-autoriteiten confereerde, L.– H. altijd alleen ging.
De vele mislukkingen: Winterhulp, Arbeidsdienst, Weerafdeling verdroten een aantal vooraanstaanden; men achtte het „team” (de kring van hoofdmedewerking in Den Haag niet bekwaam. (Enkelen als de secretaris Roelfsema en de penningmeester gingen reeds heen. De onbekwame Hofstee werd weggerecommandeerd) Vooral de redactie der „Unie”: Jef de Brouwer en Geert Ruygers, mensen met Verdinaso–allure’s moet verdwijnen.
Alleen met L.- H. aan de lijn en een gezuiverd team willen De Q en Einth. verder; de scheur is voor 14 dagen gekramd; is dan de zaak niet naar hun wens geregeld, dan treden zij uit.
Over den Arbeidsdienst deelde Ronh. mee, dat men op een vrijwillige aanmelding voor kadervorming van 12.000 gerekend had; dat er op ’t ogenblik 900 zijn, al beweert men 2.000. Gelukkig bestaat ’t aanwezig getal uit 80% Unieleden. Dat heeft de Unie althans op haar credit, want een belangrijk pct N.S.B.–ers zou hier funest zijn.
Over de Winterhulp kwamen de tongen los. R. gaf als zijn indruk, dat de Unie er achter staat, omdat zij ’t tegenover de N.S.B. niet laten kan en dat Einthoven hier voor 3 weken als advocaat-van-kwade-zaken was opgetreden. R. scheen niets te hebben onthouden van wat mij juist zo gefrappeerd had: de bestrijding van alle verdachtmakingen door Einthoven. Camerling Helmont uitte eerst zijn verbazing over Ronhaars woorden na het opwekkende artikel in de „Unie” van de vorige week. Toen kwam ik aan ’t woord en aan de hand van mijn aantekeningen zette ik alles recht wat Ronh. scheef gezet had.
De vergadering herinnerde zich nu langzamerhand weer alles en gaf mij gelijk in mijn conclusie, dat wij ’t recht niet hadden een zaak te saboteren die ’t H.B. verdedigde. Ik zei ook, dat ik mij weer als collectant had aangemeld (4e inzameling), omdat ik dat mijn plicht achtte, spijt hen, die stilzaten, hun geld in den zak hielden en zich dan nog ’t genot permitteerden te smalen op hen die wat deden, en zichzelf 18-karaats-Nederlanders te noemen.
Men wilde nu van Ronhaar weten welke houding men zou aannemen. Vooral Insinger drong aan (dezelfde man, die mij als collectant 3 maal voor niets had laten lopen, en blijkbaar zijn dienstmeisje met leugens had gedresseerd!). Ronhaar zei niet veel en ging over naar een volgend punt. Hij deelde nog mee dat de bezettingsautoriteiten zelf niet homogeen zijn, dat S.-Inq. gematigd is maar dat Rauter, de SS-man, de boze geest is. Hij is de man, die Musschert van ’t Paleisbalcon had willen doen spreken en de ambtenaren de NSB-verklaring had willen voorleggen. Dit is door S. Inq. belet.
Op een vraag naar de mening van den gewestelijken leider Van Dijk, verklaarde R. dat deze liefst zo spoedig mogelijk de Unie zou willen opdoeken. Algemene verontwaardiging, dat zo’n futloze figuur een gehele provincie in den Centralen raad moest vertegenwoordigen. Ook werd door Helsdingen scherp geaccentueerd, dat ’t niet te pas kwam, dat de daden van één man (L – H), ’t heengaan der anderen en dus de ineenstorting der Unie zou moeten betekenen. R. gaf ook toe, dat het leidersprincipe voor Nederland niet deugt. Delen stelde een motie voor om ’t driemanschap de mening te doen kennen der Afd. Amersfoort; d.w.z. het door Helsdingen aan gevoerde. De motie zal worden verzonden.
Insinger deelde mee, dat Deelen en hij uit de groep – V d Tack waren uitgetreden, omdat enkele leden N.S.B–neigingen toonden. Onderling zetten de „afgescheidenen” hun werk voort. – Kochheim deed mededelingen over een non-ferro vergadering van fabrikanten onder Duitse leiding in ’t Jaarbeurs-restaurant in Utrecht. Er zouden 500 ton metaal voor heel Nederland beschikbaar zijn! Wel kan men ijzer krijgen mits men werken wil voor de Duitse werven.
De Duitsers gaven toe, dat massa-ontslagen binnen korten tijd niet zouden kunnen uitblijven. Krankzinnig is de papieren - rompslomp, die bij iedere aanvraag onvermijdelijk is.
R. deelde nog mede, dat na de uiteenzetting in de „Unie”, „dat in Nederland geen Jodenvraagstuk bestaat” door de Duitsers een artikel verlangd wordt, dat dit wel bestaat. Dit artikel is nog steeds niet geschreven. L.-H. heeft thans echter de overtuiging, dat er in Ned. ook een Joden - vraagstuk is.
Kochheim kwam ten slotte nog tot de merkwaardige uitspraak, dat vóór 10 Mei ons land rot was van corruptie en daaraan ten gronde zou gaan! En toch geen NSB.-er!
De actie in de lucht neemt toe. 16 Febr veel zoeklichten ’s avonds 11.15 en zwaar en onophoudelijk gezoem. Dat is al enkele dagen zo: de avonden zijn licht, de maan en de lucht helder. De winter is voorbij; alleen nachtvorsten, maar men zegt, dat men ijsafzetting op de vleugels niet meer vreest: de techniek heeft dat euvel overwonnen.
In Amsterdam zouden 6 Joden gefusilleerd zijn.
De vele mislukkingen: Winterhulp, Arbeidsdienst, Weerafdeling verdroten een aantal vooraanstaanden; men achtte het „team” (de kring van hoofdmedewerking in Den Haag niet bekwaam. (Enkelen als de secretaris Roelfsema en de penningmeester gingen reeds heen. De onbekwame Hofstee werd weggerecommandeerd) Vooral de redactie der „Unie”: Jef de Brouwer en Geert Ruygers, mensen met Verdinaso–allure’s moet verdwijnen.
Alleen met L.- H. aan de lijn en een gezuiverd team willen De Q en Einth. verder; de scheur is voor 14 dagen gekramd; is dan de zaak niet naar hun wens geregeld, dan treden zij uit.
Over den Arbeidsdienst deelde Ronh. mee, dat men op een vrijwillige aanmelding voor kadervorming van 12.000 gerekend had; dat er op ’t ogenblik 900 zijn, al beweert men 2.000. Gelukkig bestaat ’t aanwezig getal uit 80% Unieleden. Dat heeft de Unie althans op haar credit, want een belangrijk pct N.S.B.–ers zou hier funest zijn.
Over de Winterhulp kwamen de tongen los. R. gaf als zijn indruk, dat de Unie er achter staat, omdat zij ’t tegenover de N.S.B. niet laten kan en dat Einthoven hier voor 3 weken als advocaat-van-kwade-zaken was opgetreden. R. scheen niets te hebben onthouden van wat mij juist zo gefrappeerd had: de bestrijding van alle verdachtmakingen door Einthoven. Camerling Helmont uitte eerst zijn verbazing over Ronhaars woorden na het opwekkende artikel in de „Unie” van de vorige week. Toen kwam ik aan ’t woord en aan de hand van mijn aantekeningen zette ik alles recht wat Ronh. scheef gezet had.
De vergadering herinnerde zich nu langzamerhand weer alles en gaf mij gelijk in mijn conclusie, dat wij ’t recht niet hadden een zaak te saboteren die ’t H.B. verdedigde. Ik zei ook, dat ik mij weer als collectant had aangemeld (4e inzameling), omdat ik dat mijn plicht achtte, spijt hen, die stilzaten, hun geld in den zak hielden en zich dan nog ’t genot permitteerden te smalen op hen die wat deden, en zichzelf 18-karaats-Nederlanders te noemen.
Men wilde nu van Ronhaar weten welke houding men zou aannemen. Vooral Insinger drong aan (dezelfde man, die mij als collectant 3 maal voor niets had laten lopen, en blijkbaar zijn dienstmeisje met leugens had gedresseerd!). Ronhaar zei niet veel en ging over naar een volgend punt. Hij deelde nog mee dat de bezettingsautoriteiten zelf niet homogeen zijn, dat S.-Inq. gematigd is maar dat Rauter, de SS-man, de boze geest is. Hij is de man, die Musschert van ’t Paleisbalcon had willen doen spreken en de ambtenaren de NSB-verklaring had willen voorleggen. Dit is door S. Inq. belet.
Op een vraag naar de mening van den gewestelijken leider Van Dijk, verklaarde R. dat deze liefst zo spoedig mogelijk de Unie zou willen opdoeken. Algemene verontwaardiging, dat zo’n futloze figuur een gehele provincie in den Centralen raad moest vertegenwoordigen. Ook werd door Helsdingen scherp geaccentueerd, dat ’t niet te pas kwam, dat de daden van één man (L – H), ’t heengaan der anderen en dus de ineenstorting der Unie zou moeten betekenen. R. gaf ook toe, dat het leidersprincipe voor Nederland niet deugt. Delen stelde een motie voor om ’t driemanschap de mening te doen kennen der Afd. Amersfoort; d.w.z. het door Helsdingen aan gevoerde. De motie zal worden verzonden.
Insinger deelde mee, dat Deelen en hij uit de groep – V d Tack waren uitgetreden, omdat enkele leden N.S.B–neigingen toonden. Onderling zetten de „afgescheidenen” hun werk voort. – Kochheim deed mededelingen over een non-ferro vergadering van fabrikanten onder Duitse leiding in ’t Jaarbeurs-restaurant in Utrecht. Er zouden 500 ton metaal voor heel Nederland beschikbaar zijn! Wel kan men ijzer krijgen mits men werken wil voor de Duitse werven.
De Duitsers gaven toe, dat massa-ontslagen binnen korten tijd niet zouden kunnen uitblijven. Krankzinnig is de papieren - rompslomp, die bij iedere aanvraag onvermijdelijk is.
R. deelde nog mede, dat na de uiteenzetting in de „Unie”, „dat in Nederland geen Jodenvraagstuk bestaat” door de Duitsers een artikel verlangd wordt, dat dit wel bestaat. Dit artikel is nog steeds niet geschreven. L.-H. heeft thans echter de overtuiging, dat er in Ned. ook een Joden - vraagstuk is.
Kochheim kwam ten slotte nog tot de merkwaardige uitspraak, dat vóór 10 Mei ons land rot was van corruptie en daaraan ten gronde zou gaan! En toch geen NSB.-er!
De actie in de lucht neemt toe. 16 Febr veel zoeklichten ’s avonds 11.15 en zwaar en onophoudelijk gezoem. Dat is al enkele dagen zo: de avonden zijn licht, de maan en de lucht helder. De winter is voorbij; alleen nachtvorsten, maar men zegt, dat men ijsafzetting op de vleugels niet meer vreest: de techniek heeft dat euvel overwonnen.
In Amsterdam zouden 6 Joden gefusilleerd zijn.
11 februari 1941 (dinsdag)
11 Febr. In Amsterdam zijn, zoals Kruith en Ane Ritsma vertellen, ernstige ongeregeldheden geweest, NSB-ers zouden op ’t Rembrandtplein uit de Café’s Heck, de Kroon en andere, de Joden met geweld verwijderd hebben en de ruiten ingeslagen.
Op ’t plein zou een vechtpartij hebben plaatsgehad, waarbij de marechaussee zou zijn opgetreden; een marechaussee zou gedood en andere zwaar gewond zijn. De Duitse groene politie zou er een eind aan hebben gemaakt en thans zou de hele jodenbuurt afgezet en geïsoleerd zijn; zelfs de tram gaat er niet meer door. De krant gaf een kort bericht zonder bijzonderheden, dat de zaak in onderzoek is. – Het blijkt waar te zijn; de kranten berichten er bij, dat de niet-joden uit de jodenwijk zullen moeten verhuizen. Ook zou in Amsterdam het „standrecht” zijn afgekondigd.
Op ’t plein zou een vechtpartij hebben plaatsgehad, waarbij de marechaussee zou zijn opgetreden; een marechaussee zou gedood en andere zwaar gewond zijn. De Duitse groene politie zou er een eind aan hebben gemaakt en thans zou de hele jodenbuurt afgezet en geïsoleerd zijn; zelfs de tram gaat er niet meer door. De krant gaf een kort bericht zonder bijzonderheden, dat de zaak in onderzoek is. – Het blijkt waar te zijn; de kranten berichten er bij, dat de niet-joden uit de jodenwijk zullen moeten verhuizen. Ook zou in Amsterdam het „standrecht” zijn afgekondigd.
7 februari 1941 (vrijdag)
7 Febr. De vrije beroepen (artsen, advocaten enz) hebben nu ook de jodenverklaringen ter tekening ontvangen. Op 1 Mei zullen allen, voorzover zij niet uitsluitend voor joden hun praktijk kunnen voortzetten, aan den dijk komen. Ook de Joodse studenten zullen 1 Mei moeten verdwijnen: er schijnt gedreigd te zijn, dat, mochten er protestbewegingen aan de universiteiten plaats hebben; 1500 studenten van verschillende universiteiten naar strafkampen in Polen zullen worden gezonden. Wie zal kunnen weten, dat zulk een voornemen bestaat.
Hevige verontwaardiging heerst bij industrie en handel nu Fischböck de plannen heeft bekendgemaakt, dat van alle Nederlandse bedrijven 30% der aandelen in Duitse handen moeten komen en dat alle zakenrelaties moeten worden meegedeeld. Dit gaat ook inderdaad alle perken te buiten. Als dit het begin is van de nagestreefde belangengemeenschap in Europa, dan ziet het er naar uit, dat ’t woord „gemeenschap” een propagandawoord voor de goedgelovige massa wordt.
Hevige verontwaardiging heerst bij industrie en handel nu Fischböck de plannen heeft bekendgemaakt, dat van alle Nederlandse bedrijven 30% der aandelen in Duitse handen moeten komen en dat alle zakenrelaties moeten worden meegedeeld. Dit gaat ook inderdaad alle perken te buiten. Als dit het begin is van de nagestreefde belangengemeenschap in Europa, dan ziet het er naar uit, dat ’t woord „gemeenschap” een propagandawoord voor de goedgelovige massa wordt.
6 februari 1941 (donderdag)
6 Februari. Het wintert fel en aanhoudend; van vóór Kerstmis zitten we met een korte onderbreking van 2 maal een paar dagen in strenge vorst. Er zijn al 3 ijszondagen geweest met verschillende dorpen – en merentochten. Vandaag gaat de 11-stedentocht. De deelneming zal wel weer groot zijn; ’t vorig jaar +/- 1000. Vandaag misschien zelfs meer. Er zal maar één winnaar zijn; ’t belooft dus een felle strijd.
Toch ligt over deze ijsgebeurtenissen een floers. ’t Sport-evenement blijft ’t zelfde en de kwaliteit der deelnemers zal ook wel even goed zijn; maar ’t onbezorgd enthousiasme ontbreekt. De krantenverslagen zijn mager en dor. Is ’t wel verantwoord in deze kommertijd zoveel kracht te offeren? Allen zullen uitgeput zijn en de vraag is of zij dat bij de schrale voeding te boven zullen komen. Er waren er vroeger genoeg, waarvan niemand rept, die hun gezondheid er mee verspeeld hebben, en toen kon men nog alle versterkends in overvloed krijgen. Ik vind, dat ze deze krachtproef maar hadden moeten nalaten.
Vannacht veel vliegtuigen over. Ik heb 2 zware ontploffingen waargenomen op tamelijk korten afstand. De vorige week Donderdag zou in De Bilt een barak getroffen zijn: naar men zegt 123 doden. Denzelfden avond (’t was een jaarfeest van ’t regime; dien dag sprak ook Hitler) was er feest in Concordia van ’t garnizoen en genodigde NSB.-ers. Boze tongen beweren dat de Orts-Kommandant dien avond slingerend aan den arm van Mevr. Groenhuizen-Schatorié zou zijn huiswaarts gekeerd.
Men kletst maar; vraagt niet of zo’n man, die de auto’s bij honderdtallen te commanderen heeft, dien avond geen auto krijgen kon; of men voor Ort-commandant (dat zal hier allicht een kolonel zijn) mensen neemt, die zo weinig beschaving en verantwoordelijkheidsgevoel bezitten. Men kletst maar, op de onnozelste en ordinairste manier: er zijn altijd oude wijven, die ’t slikken. Zeker ook onder ’t motto: houd er den moed maar in.
’t Schijnt met ’t Baarns Lyceum erger te zijn dan men meende: de opschriften waren voor een deel in Latijn en Grieks gesteld en zijn dus blijkbaar aangebracht door oudere ll. der gym-afdeling. De Duitsers eisen binnen 14 dagen opgave der daders; zo niet dan wordt de school gesloten.
De 11 artsen die in Hilversum gearresteerd zijn als gijzelaars na de verwonding van een Duitsen schildwacht, ondergaan dit lot omdat zij op grond van hun ambtseed weigerden de namen op te geven van hen, die zich na ’t straatgevecht bij hen hadden laten verbinden.
De katholieke bladen „Ons Noorden” en De Maasbode verschijnen niet meer; vermoedelijk wegens bestrijding der onwaardige critiek van Volk en Vaderland op den herderlijken brief der bisschoppen, die ’t lidmaatschap der N.S.B. verbood. De Tijd heeft een zware boete, omdat zij dit herderlijk schrijven in extenso had opgenomen en niet ’t voorgeschreven korte bericht van ’t A.N.P.
Voor den 11 stedentocht waren 2800 deelnemers. Adema heeft gewonnen.
De (ambachts) M.T.S. in Haarlem is gesloten. De Vrije Universiteit en de Keizer Karel-Universiteit worden met sluiting bedreigd. Jo de Haan vertelt, dat de Aartsbisschop en Colijn beiden bij S-Inq zijn ontboden. De bisschop zou tweemaal geweigerd hebben te komen en slechts zijn secretaris hebben willen sturen. Colijn, die den bepaalden dag verhinderd was, kreeg een anderen dag toegestaan. Na zijn terugkomst zou hij gezegd hebben: „De Aartsbisschop is verstandiger geweest dan ik.”
De breuk in het Driemanschap is geheeld! Juffr. Schueler vertelt, dat De Geer terug in Holland is „tot groot verdriet der Koningin” die hem had laten gaan om zich met zijn familie in Indië te verenigen! Verraad! Zwenking der Londense Kolonie? Of alweer een canard?
Jo de Haan vertelde nog als „nagekomen bericht”, dat in Baarn in ’t Lyceum drie Duitsers opgehangen waren!
Toch ligt over deze ijsgebeurtenissen een floers. ’t Sport-evenement blijft ’t zelfde en de kwaliteit der deelnemers zal ook wel even goed zijn; maar ’t onbezorgd enthousiasme ontbreekt. De krantenverslagen zijn mager en dor. Is ’t wel verantwoord in deze kommertijd zoveel kracht te offeren? Allen zullen uitgeput zijn en de vraag is of zij dat bij de schrale voeding te boven zullen komen. Er waren er vroeger genoeg, waarvan niemand rept, die hun gezondheid er mee verspeeld hebben, en toen kon men nog alle versterkends in overvloed krijgen. Ik vind, dat ze deze krachtproef maar hadden moeten nalaten.
Vannacht veel vliegtuigen over. Ik heb 2 zware ontploffingen waargenomen op tamelijk korten afstand. De vorige week Donderdag zou in De Bilt een barak getroffen zijn: naar men zegt 123 doden. Denzelfden avond (’t was een jaarfeest van ’t regime; dien dag sprak ook Hitler) was er feest in Concordia van ’t garnizoen en genodigde NSB.-ers. Boze tongen beweren dat de Orts-Kommandant dien avond slingerend aan den arm van Mevr. Groenhuizen-Schatorié zou zijn huiswaarts gekeerd.
Men kletst maar; vraagt niet of zo’n man, die de auto’s bij honderdtallen te commanderen heeft, dien avond geen auto krijgen kon; of men voor Ort-commandant (dat zal hier allicht een kolonel zijn) mensen neemt, die zo weinig beschaving en verantwoordelijkheidsgevoel bezitten. Men kletst maar, op de onnozelste en ordinairste manier: er zijn altijd oude wijven, die ’t slikken. Zeker ook onder ’t motto: houd er den moed maar in.
’t Schijnt met ’t Baarns Lyceum erger te zijn dan men meende: de opschriften waren voor een deel in Latijn en Grieks gesteld en zijn dus blijkbaar aangebracht door oudere ll. der gym-afdeling. De Duitsers eisen binnen 14 dagen opgave der daders; zo niet dan wordt de school gesloten.
De 11 artsen die in Hilversum gearresteerd zijn als gijzelaars na de verwonding van een Duitsen schildwacht, ondergaan dit lot omdat zij op grond van hun ambtseed weigerden de namen op te geven van hen, die zich na ’t straatgevecht bij hen hadden laten verbinden.
De katholieke bladen „Ons Noorden” en De Maasbode verschijnen niet meer; vermoedelijk wegens bestrijding der onwaardige critiek van Volk en Vaderland op den herderlijken brief der bisschoppen, die ’t lidmaatschap der N.S.B. verbood. De Tijd heeft een zware boete, omdat zij dit herderlijk schrijven in extenso had opgenomen en niet ’t voorgeschreven korte bericht van ’t A.N.P.
Voor den 11 stedentocht waren 2800 deelnemers. Adema heeft gewonnen.
De (ambachts) M.T.S. in Haarlem is gesloten. De Vrije Universiteit en de Keizer Karel-Universiteit worden met sluiting bedreigd. Jo de Haan vertelt, dat de Aartsbisschop en Colijn beiden bij S-Inq zijn ontboden. De bisschop zou tweemaal geweigerd hebben te komen en slechts zijn secretaris hebben willen sturen. Colijn, die den bepaalden dag verhinderd was, kreeg een anderen dag toegestaan. Na zijn terugkomst zou hij gezegd hebben: „De Aartsbisschop is verstandiger geweest dan ik.”
De breuk in het Driemanschap is geheeld! Juffr. Schueler vertelt, dat De Geer terug in Holland is „tot groot verdriet der Koningin” die hem had laten gaan om zich met zijn familie in Indië te verenigen! Verraad! Zwenking der Londense Kolonie? Of alweer een canard?
Jo de Haan vertelde nog als „nagekomen bericht”, dat in Baarn in ’t Lyceum drie Duitsers opgehangen waren!
5 februari 1941 (woensdag)
5 Februari. Roos ontmoet Tine B. Deze vertelt, dat haar tweeling (16 jarige meisjes) op hun verjaardag, 1 Febr. in de meisjesschool op Oranjeballen getracteerd hadden. Een N.S.B.- klasgenootje van Elly had dit in verband gebracht met den verjaardag van Prinses Beatrix (31 Jan) en had bewerkt, dat aan den Orts-Kommandant gerapporteerd werd, dat Elly een nationalistisch relletje had veroorzaakt. De commandant had een onderzoek door de Duitse politie vermoedelijk beneden zijn waardigheid gevonden, maar - had er toch de Amersfoortse politie mee belast, met ’t gevolg, dat Tine een rechercheur aan de deur had gehad! Dat zal nu wel met een sisser aflopen, maar er blijkt uit, dat men al tot trieste pietlutterij is afgedaald: een N.S.B. kind klikt en een Orts-kommandant is verplicht iets te doen! Zulke dingen moeten ’t karakter onzer jeugd aantasten en het is een systeem, waarin ook de braafste Duitser mee moet. En dan te denken, dat het meest karakterloze schuim van ons volk daarmee de macht heeft fatsoenlijke landgenoten te terroriseren!
Vandaag 3 benoemingen van provinciale Commissarissen, alle 3 NSB-ers: in Limburg Marchant d’Ansembourg; in Noord-Holland Bakker en in Utrecht terwijl onze comm. Ridder van Rosenthal met pensioen is ontslagen. Men vertelt, dat de onder-directeur der Winterhulp - Nederlander zou zijn de Departements-ambtenaar Hoevers (Boeve?), die enige maanden vóór den oorlog werd ontslagen en tot een gevangenisstraf van (ik meen) 3 jaar werd veroordeeld wegens hoogverraad.
Leren die Duitsers nu nooit iets? Seysz–Inq. is toch een verstandig man. Waarom die doelloze beledigingen? Men is zelf zo fel op eer; men weet nu toch ook al lang dat ook de Hollanders op dat punt fijngevoelig zijn. Ik weet wel, dat men nu eenmaal zulke verraders niet missen kan. Maar ik heb nooit gehoord, dat men ordinaire verraders en spionnen in het gestoelte der ere plaatste. Waarom laat men ze niet met een Judasfooi verdwijnen?
Vandaag 3 benoemingen van provinciale Commissarissen, alle 3 NSB-ers: in Limburg Marchant d’Ansembourg; in Noord-Holland Bakker en in Utrecht terwijl onze comm. Ridder van Rosenthal met pensioen is ontslagen. Men vertelt, dat de onder-directeur der Winterhulp - Nederlander zou zijn de Departements-ambtenaar Hoevers (Boeve?), die enige maanden vóór den oorlog werd ontslagen en tot een gevangenisstraf van (ik meen) 3 jaar werd veroordeeld wegens hoogverraad.
Leren die Duitsers nu nooit iets? Seysz–Inq. is toch een verstandig man. Waarom die doelloze beledigingen? Men is zelf zo fel op eer; men weet nu toch ook al lang dat ook de Hollanders op dat punt fijngevoelig zijn. Ik weet wel, dat men nu eenmaal zulke verraders niet missen kan. Maar ik heb nooit gehoord, dat men ordinaire verraders en spionnen in het gestoelte der ere plaatste. Waarom laat men ze niet met een Judasfooi verdwijnen?
4 februari 1941 (dinsdag)
4 Febr. Kruith. vertelt dat Krafft, leraar H.B.S. gearresteerd is. Zijn vergrijp bestond hierin, dat hij een in zijn klas circulerend pamflet had onderschept en ’t in stilte, maar lachend had gelezen en vernietigd.
In Hilversum zouden de afgelopen week 70 arrestaties hebben plaats gehad, waaronder de verv. burgemeester en 11 artsen. In Zeist is de Unie - winkel verwoest. In Leiden heftige straattumulten en arrestaties. Van De Monchy, (burg. van Den Haag, geïnterneerd in Buchenwalde) heet het dat hij de bewondering afdwingt door de wijze, waarop hij als corveeër dweilt.
’s Avonds komen Jan R en Rie bridgen. Hij vertelt, dat er deze week geen senioren - convent zal gehouden worden: hij treedt af als secretaris der afdeling „in verband met zeer ernstige gebeurtenissen in de opperste leiding der Unie”. Langzamerhand liet hij het volgende los. Linthorst Homan wil een regering vormen (uitgenodigd door de D.?); Eindhoven en De Quai willen dat niet en treden af, willen zich geheel uit ’t politieke leven terugtrekken. Vele anderen, o.a. Roelfsema, zijn eveneens afgetreden.
Men vreest een geprononceerde Duitse koers en een opdringen der N.S.B. Dit was reeds ruim 14 dagen hangende. De Quai heeft ’t den aartsbisschop voorgelegd; deze wilde dit niet en zond daarom zijn rondschrijven tegen ’t lidmaatschap der N.S.B. dat Zondag vóór 8 dagen in de kerken is voorgelezen. Hij verwachtte overlopen van vooruitstrevende Katholieke Unie - mannen naar de N.S.B.
R. zal ’t Senioren-convent na zijn aftreden op een neutrale plaats bijeenroepen om zijn houding uit eén te zetten.
De toestand wordt thans uitermate verward. Wat moet ik doen? De regering van L. H. wordt een schijnvertoning. Hij lijkt mij de Hugenberg van Nederland te worden; in ieder geval een overgangsvorm. Maar hij plaatst zich thans vijandig tegenover onze Koningin. Ik kan hem dus niet volgen. Toch zal ik als ambtenaar zijn regering moeten erkennen; thans is misschien ook ’t ogenblik gekomen, dat de ambtenaren in functie hun eed of verklaring zullen moeten afleggen. Daarbij komt dan voor mij, dat ik mijn hoop moet opgeven nog ooit te kunnen samenwerken met hen, die de oude politieke partijmacht willen breken en de Nederlandse school uit haar verval redden.
Ik moet mij dus aansluiten bij het leger van reactionnairen, de domme fanatici en leugenfabrikanten, de phariseërs en de puberialen. Het wachten is nu op het volgend nummer van de Unie; daarin zal de eerste mededeling plaats hebben. R. verwacht grote verwarring onder de jongeren; ontegenzeglijk heeft de Afd Amersfoort der Unie nuttig werk gedaan: zij heeft de jeugd samen gevat en in tucht en rede gehouden. Daden van terreur zijn hier maar sporadisch voorgekomen. Hij zelf heeft herhaaldelijk kalmerend ingegrepen als men b.v. kwam vragen, hoe men de 25 KG dynamiet moest bewaren, die men in zijn bezit had, als men geheime zendtoestellen aanbood; hij heeft zelfs gevaarlijke avonturiers onder de Unie – jongeren moeten ontwapenen en roekelozen er van af gehouden bij gunstigen wind en droogte de heiden en bossen bij Soesterberg in brand te steken om de munitie - opslagplaatsen te vernielen. Zo heeft hij in overleg en samenwerking met Goorhuis vaak betreurenswaardige dingen voorkomen. Dat houdt nu op en nu is er geen rem meer. Nu komt de duivel los.
Men is er thans algemeen van overtuigd, dat Duitsl. nu spoedig tot zijn wanhoopsaanval zal overgaan – en den genadeslag zal krijgen. Het plan de campagne ziet er als volgt uit: een half millioen parachutisten worden in Schotland afgezet en een half millioen in Ierland. Tegelijk valt alles wat drijven kan op Engeland aan! Van dat alles komt natuurlijk geen spaan terecht. Dan bombardeert Engeland West–Duitsland geheel in den grond en tegelijk valt Rusland in ’t Oosten aan. De D moeten ons land prijsgeven en de Engelsen landen in Vlissingen. De Achterhoek en de IJssel - linie zijn door de D. versterkt; daar wordt misschien nog gevochten. Er wordt echter ook gesproken van de waarschijnlijkheid van grote gifgasaanvallen op Engeland. Ook zegt men dat Duitsland behalve Engelse – , Turkse legeruniformen op grote schaal aanmaakt, wat een coup - de - main in de richting van ’t Suez - kanaal zou betekenen.
Wat er van dit alles zij: er wordt ’s nachts haast niet meer gevlogen en de luchtaanvallen op Engeland zijn zwak en sporadisch. Men zegt: om benzine te sparen voor den groten aanval, want Roemenië is door den thans onderdrukten opstand van de jongere legionairen zo geteisterd, dat eerst thans weer melding gemaakt wordt van ’t vertrek van 4 treinen benzine.
(De laatste mop: Er zijn in Europa 3 vroedvrouwen nodig: Hitler is 6 maanden over tijd, Mussolini heeft een meisje en Churchill is in blijde verwachting)
De toon van Japan tegen Ned. Indië wordt dreigend. De Ned. gezant in Tokio en zijn boodschap, dat Ned. niet zal dulden, dat Indië in den Lebensraum van Japan wordt ingeschakeld, worden niet au serieux genomen. Japan loert op Indië en wil blijkbaar de Verenigde Staten vóór zijn. Ik vrees dat de haaien, waarvan Kochheim sprak, die de kusten buiten de havens voor ons verdedigen, de Japanners niet zullen afschrikken, als hun tijd daar is. En – Engeland is daar machteloos en Amerika is nog niet gereed.
Ik vrees, dat het er voor ons Indië treurig gaat uitzien. ’t Kon wel eens wezen, dat Japan de enige van den Eurazischen Driebond was, die voordeel uit den oorlog wist te halen.
In Hilversum zouden de afgelopen week 70 arrestaties hebben plaats gehad, waaronder de verv. burgemeester en 11 artsen. In Zeist is de Unie - winkel verwoest. In Leiden heftige straattumulten en arrestaties. Van De Monchy, (burg. van Den Haag, geïnterneerd in Buchenwalde) heet het dat hij de bewondering afdwingt door de wijze, waarop hij als corveeër dweilt.
’s Avonds komen Jan R en Rie bridgen. Hij vertelt, dat er deze week geen senioren - convent zal gehouden worden: hij treedt af als secretaris der afdeling „in verband met zeer ernstige gebeurtenissen in de opperste leiding der Unie”. Langzamerhand liet hij het volgende los. Linthorst Homan wil een regering vormen (uitgenodigd door de D.?); Eindhoven en De Quai willen dat niet en treden af, willen zich geheel uit ’t politieke leven terugtrekken. Vele anderen, o.a. Roelfsema, zijn eveneens afgetreden.
Men vreest een geprononceerde Duitse koers en een opdringen der N.S.B. Dit was reeds ruim 14 dagen hangende. De Quai heeft ’t den aartsbisschop voorgelegd; deze wilde dit niet en zond daarom zijn rondschrijven tegen ’t lidmaatschap der N.S.B. dat Zondag vóór 8 dagen in de kerken is voorgelezen. Hij verwachtte overlopen van vooruitstrevende Katholieke Unie - mannen naar de N.S.B.
R. zal ’t Senioren-convent na zijn aftreden op een neutrale plaats bijeenroepen om zijn houding uit eén te zetten.
De toestand wordt thans uitermate verward. Wat moet ik doen? De regering van L. H. wordt een schijnvertoning. Hij lijkt mij de Hugenberg van Nederland te worden; in ieder geval een overgangsvorm. Maar hij plaatst zich thans vijandig tegenover onze Koningin. Ik kan hem dus niet volgen. Toch zal ik als ambtenaar zijn regering moeten erkennen; thans is misschien ook ’t ogenblik gekomen, dat de ambtenaren in functie hun eed of verklaring zullen moeten afleggen. Daarbij komt dan voor mij, dat ik mijn hoop moet opgeven nog ooit te kunnen samenwerken met hen, die de oude politieke partijmacht willen breken en de Nederlandse school uit haar verval redden.
Ik moet mij dus aansluiten bij het leger van reactionnairen, de domme fanatici en leugenfabrikanten, de phariseërs en de puberialen. Het wachten is nu op het volgend nummer van de Unie; daarin zal de eerste mededeling plaats hebben. R. verwacht grote verwarring onder de jongeren; ontegenzeglijk heeft de Afd Amersfoort der Unie nuttig werk gedaan: zij heeft de jeugd samen gevat en in tucht en rede gehouden. Daden van terreur zijn hier maar sporadisch voorgekomen. Hij zelf heeft herhaaldelijk kalmerend ingegrepen als men b.v. kwam vragen, hoe men de 25 KG dynamiet moest bewaren, die men in zijn bezit had, als men geheime zendtoestellen aanbood; hij heeft zelfs gevaarlijke avonturiers onder de Unie – jongeren moeten ontwapenen en roekelozen er van af gehouden bij gunstigen wind en droogte de heiden en bossen bij Soesterberg in brand te steken om de munitie - opslagplaatsen te vernielen. Zo heeft hij in overleg en samenwerking met Goorhuis vaak betreurenswaardige dingen voorkomen. Dat houdt nu op en nu is er geen rem meer. Nu komt de duivel los.
Men is er thans algemeen van overtuigd, dat Duitsl. nu spoedig tot zijn wanhoopsaanval zal overgaan – en den genadeslag zal krijgen. Het plan de campagne ziet er als volgt uit: een half millioen parachutisten worden in Schotland afgezet en een half millioen in Ierland. Tegelijk valt alles wat drijven kan op Engeland aan! Van dat alles komt natuurlijk geen spaan terecht. Dan bombardeert Engeland West–Duitsland geheel in den grond en tegelijk valt Rusland in ’t Oosten aan. De D moeten ons land prijsgeven en de Engelsen landen in Vlissingen. De Achterhoek en de IJssel - linie zijn door de D. versterkt; daar wordt misschien nog gevochten. Er wordt echter ook gesproken van de waarschijnlijkheid van grote gifgasaanvallen op Engeland. Ook zegt men dat Duitsland behalve Engelse – , Turkse legeruniformen op grote schaal aanmaakt, wat een coup - de - main in de richting van ’t Suez - kanaal zou betekenen.
Wat er van dit alles zij: er wordt ’s nachts haast niet meer gevlogen en de luchtaanvallen op Engeland zijn zwak en sporadisch. Men zegt: om benzine te sparen voor den groten aanval, want Roemenië is door den thans onderdrukten opstand van de jongere legionairen zo geteisterd, dat eerst thans weer melding gemaakt wordt van ’t vertrek van 4 treinen benzine.
(De laatste mop: Er zijn in Europa 3 vroedvrouwen nodig: Hitler is 6 maanden over tijd, Mussolini heeft een meisje en Churchill is in blijde verwachting)
De toon van Japan tegen Ned. Indië wordt dreigend. De Ned. gezant in Tokio en zijn boodschap, dat Ned. niet zal dulden, dat Indië in den Lebensraum van Japan wordt ingeschakeld, worden niet au serieux genomen. Japan loert op Indië en wil blijkbaar de Verenigde Staten vóór zijn. Ik vrees dat de haaien, waarvan Kochheim sprak, die de kusten buiten de havens voor ons verdedigen, de Japanners niet zullen afschrikken, als hun tijd daar is. En – Engeland is daar machteloos en Amerika is nog niet gereed.
Ik vrees, dat het er voor ons Indië treurig gaat uitzien. ’t Kon wel eens wezen, dat Japan de enige van den Eurazischen Driebond was, die voordeel uit den oorlog wist te halen.
3 februari 1941 (maandag)
3 Februari ´41. Gisterenavond bij Dr. Polak. Greet vertelde de historie van ’t Baarns Lyceum, zoals zij ’t van rector Vorderhake had gehoord: geen lijk, alleen opschriften door binnendringers aangebracht, zoveel en zo solide, dat er dagen met ’t overschilderen gemoeid waren.
De opschriften waren zo beledigend voor den Führer, dat de Baarnse politie er de Duitse in gemengd had: deze had speurhonden gebruikt om (zonder resultaat) de daders te achterhalen; die scherpe maatregelen hadden, (gevoegd bij ’t sluiten der school en ’t wegzenden der leerlingen) tot al die dwaze praatjes aanleiding gegeven.
Vertelt men nu de ware toedracht aan de sensatie - berichtgevers dan lachen zij medelijdend en zeggen: ’t Is mogelijk, maar het zal U dan toch zeker bekend zijn, dat in Den Haag de NSB-ers en de Duitsers met bosjes „er aan” gaan.
Ik heb mij aangesloten bij een groep VanderLak - Insinger - Deelen - Hartong - Driebergen, die studiegroepen gevormd heeft om mensen van dezelfde ambts-, bedrijfs- en belangstellings-richting samen te brengen tot ’t bereiken van meer tastbare resultaten.
De spanning stijgt weer. Men is er van overtuigd, dat begin Maart de grote aanval op Engeland zal komen en dat daarmee Duitslands lot bezegeld zal zijn. N.S.B.- ers zouden al maatregelen treffen voor een snelle vlucht.
De opschriften waren zo beledigend voor den Führer, dat de Baarnse politie er de Duitse in gemengd had: deze had speurhonden gebruikt om (zonder resultaat) de daders te achterhalen; die scherpe maatregelen hadden, (gevoegd bij ’t sluiten der school en ’t wegzenden der leerlingen) tot al die dwaze praatjes aanleiding gegeven.
Vertelt men nu de ware toedracht aan de sensatie - berichtgevers dan lachen zij medelijdend en zeggen: ’t Is mogelijk, maar het zal U dan toch zeker bekend zijn, dat in Den Haag de NSB-ers en de Duitsers met bosjes „er aan” gaan.
Ik heb mij aangesloten bij een groep VanderLak - Insinger - Deelen - Hartong - Driebergen, die studiegroepen gevormd heeft om mensen van dezelfde ambts-, bedrijfs- en belangstellings-richting samen te brengen tot ’t bereiken van meer tastbare resultaten.
De spanning stijgt weer. Men is er van overtuigd, dat begin Maart de grote aanval op Engeland zal komen en dat daarmee Duitslands lot bezegeld zal zijn. N.S.B.- ers zouden al maatregelen treffen voor een snelle vlucht.
2 februari 1941 (zondag)
2. Febr. G. Mulder en Eke op bezoek; vast overtuigd, dat Duitsland binnen zeer korten tijd den strijd zal moeten opgeven. Zo denken er velen. De tegenslag van Italië heeft den moed er weer in gebracht. De Engelsen zullen met hun „vliegende forten” in den Achterhoek landen. Ieder „fort” draagt een tankwagen! Over wat er dan verder gebeurt praat men niet: de zaak loopt dan verder immers op wieltjes. Het defaitisme onder de Duitse officieren is groot: een officier is voor f 5000.- bereid alle hem toevertrouwde geheimen te verraden: zo de commandant van Bussum, die echter tegen de lamp gelopen is.
Curissum
Ode aan Musschert (Wijze Horst – Wessellied)
Heil, Musschert! Heil! Van Hitlers geest vervulde!
Gij, Neerlands trouwste en meestbeminde zoon!
Aanvaard mijn kunstloos lied als voorschot op de hulde,
Die eens U wacht: Uw welverdiende loon.
Heil, Musschert, Heil! Gij dapperste der dapp´ren!
Gij onbeperkte heerscher van de straat!
Laat nog gerust een poosje lang Uw vaandels wapp´ren
Zolang de Wehrmacht er nog achter staat.
Heil, Musschert! Heil! Gij troost in onze noden!
Al nam men ´t land, al stortte men ons bloed,
Gij brengt de Duitse heilsleer ons van Blut und Boden
En daarmee hebt gij onze smart verzoet.
Heil, Musschert! Heil! Caudillo, Führer, Duce!
Wiens machtig woord met eerbied ons vervult.
Gij kent waarachtig evengoed als zij Uw smoesje,
Wanneer gij voor Uw imbecielen brult.
Heil, Musschert! Heil! Wil ’t volk tot daden voeren!
Sint Joris! Vel den draak van ’t intellect!
Gij hebt in kappers en failliete groentenboeren
Het heilig vuur, de knoklust, opgewekt.
Heil! Musschert! Heil! Hou zee met uw getrouwen:
Dat zal allicht nog wel een poosje gaan.
Maar als de grote Aadlaar ’t langer niet kan hou’en
Dan is ’t , helaas, met ’t musje ook gedaan.
Heil! Musschert! Heil! Ons comité blijft wakker
Ge onttrekt U niet, als ’t uur der hulde slaat!
Uw snelste laarzen baten niet. ’t Is voor den bakker
De grens gaat dicht. Bescheiden kameraad!
Heil, Musschert! Heil! Dan komt de heerlijke ure,
De dank des volks: ’t is Uw verdoemde recht!
Wat in het vat te wachten ligt kan niet verzuren!
’t Wordt: loon naar werken. Houd het voor gezegd.
Curissum
Aan alle Moffensletjes (wijze: O, tannenbaum)
O scharreltje, o scharreltje! Wat kijk jij naar de Moffen?
Jouw broer ligt op de Grebbeberg,
Maar jij betreurt het lot niet erg
O scharreltje, o scharreltje!
Dat hem daar heeft getroffen.
O sch. O sch.
Zo’n laf verraad te plegen!
De beste jongens zijn wij kwijt
Jij mekkert als een geile geit
O sch. O sch
De massa - slachters tegen.
O sch. O sch.
Wou jij ons nog verlakken
Met camouflage - snollentaal?
„Ach Schatz, wie süsz! Ach, noch einmal!
O sch. O sch
Mij heb je niet te pakken!
O sch. O sch.
Ik zeg ’t je onverholen,
Jou dievenslet! al word je boos:
Jouw Heinrich heeft al jouw cadeau’s
O sch. O. sch
Eerst aan ons volk ontstolen.
O sch. O sch.
Laat je maar braaf tracteren!
Men ruikt, hoe Heinrich van je houdt
De stank van bier en Sauerkraut
O sch. O. sch
Kruipt dieper dan je kleren
O sch. O sch.
Laat je maar stevig pakken
Jouw Heinrich is al onderluit’
In de divisie „Krank durch Freud”,
O sch. O sch
In de S.S. - barakken.
O sch. O sch.
Als Heinrich gaat vertrekken
Voorspel ik je, dat jou, gerust!
Geen N.S.B. er zelfs meer lust.
O sch. O sch
Ze laten jou verrekken
O sch. O sch.
Jouw broer ligt aan de Grebbe!
Jij mag als halfversleten dweil
Naar Duitsland toe: Heil Hitler Heil!
O sch O sch
Als ze jou willen hebben
Curissum
Ode aan Musschert (Wijze Horst – Wessellied)
Heil, Musschert! Heil! Van Hitlers geest vervulde!
Gij, Neerlands trouwste en meestbeminde zoon!
Aanvaard mijn kunstloos lied als voorschot op de hulde,
Die eens U wacht: Uw welverdiende loon.
Heil, Musschert, Heil! Gij dapperste der dapp´ren!
Gij onbeperkte heerscher van de straat!
Laat nog gerust een poosje lang Uw vaandels wapp´ren
Zolang de Wehrmacht er nog achter staat.
Heil, Musschert! Heil! Gij troost in onze noden!
Al nam men ´t land, al stortte men ons bloed,
Gij brengt de Duitse heilsleer ons van Blut und Boden
En daarmee hebt gij onze smart verzoet.
Heil, Musschert! Heil! Caudillo, Führer, Duce!
Wiens machtig woord met eerbied ons vervult.
Gij kent waarachtig evengoed als zij Uw smoesje,
Wanneer gij voor Uw imbecielen brult.
Heil, Musschert! Heil! Wil ’t volk tot daden voeren!
Sint Joris! Vel den draak van ’t intellect!
Gij hebt in kappers en failliete groentenboeren
Het heilig vuur, de knoklust, opgewekt.
Heil! Musschert! Heil! Hou zee met uw getrouwen:
Dat zal allicht nog wel een poosje gaan.
Maar als de grote Aadlaar ’t langer niet kan hou’en
Dan is ’t , helaas, met ’t musje ook gedaan.
Heil! Musschert! Heil! Ons comité blijft wakker
Ge onttrekt U niet, als ’t uur der hulde slaat!
Uw snelste laarzen baten niet. ’t Is voor den bakker
De grens gaat dicht. Bescheiden kameraad!
Heil, Musschert! Heil! Dan komt de heerlijke ure,
De dank des volks: ’t is Uw verdoemde recht!
Wat in het vat te wachten ligt kan niet verzuren!
’t Wordt: loon naar werken. Houd het voor gezegd.
Curissum
Aan alle Moffensletjes (wijze: O, tannenbaum)
O scharreltje, o scharreltje! Wat kijk jij naar de Moffen?
Jouw broer ligt op de Grebbeberg,
Maar jij betreurt het lot niet erg
O scharreltje, o scharreltje!
Dat hem daar heeft getroffen.
O sch. O sch.
Zo’n laf verraad te plegen!
De beste jongens zijn wij kwijt
Jij mekkert als een geile geit
O sch. O sch
De massa - slachters tegen.
O sch. O sch.
Wou jij ons nog verlakken
Met camouflage - snollentaal?
„Ach Schatz, wie süsz! Ach, noch einmal!
O sch. O sch
Mij heb je niet te pakken!
O sch. O sch.
Ik zeg ’t je onverholen,
Jou dievenslet! al word je boos:
Jouw Heinrich heeft al jouw cadeau’s
O sch. O. sch
Eerst aan ons volk ontstolen.
O sch. O sch.
Laat je maar braaf tracteren!
Men ruikt, hoe Heinrich van je houdt
De stank van bier en Sauerkraut
O sch. O. sch
Kruipt dieper dan je kleren
O sch. O sch.
Laat je maar stevig pakken
Jouw Heinrich is al onderluit’
In de divisie „Krank durch Freud”,
O sch. O sch
In de S.S. - barakken.
O sch. O sch.
Als Heinrich gaat vertrekken
Voorspel ik je, dat jou, gerust!
Geen N.S.B. er zelfs meer lust.
O sch. O sch
Ze laten jou verrekken
O sch. O sch.
Jouw broer ligt aan de Grebbe!
Jij mag als halfversleten dweil
Naar Duitsland toe: Heil Hitler Heil!
O sch O sch
Als ze jou willen hebben
1 februari 1941 (zaterdag)
1 Februari '41. ’t Geval Lyceum-Baarn wordt thans als volgt verteld: de Opbouw (N) had een gezelligen avond in de aula van ’t Lyceum; opbouwers maakten daarvan misbruik door schoolborden en muren vol te kladden met voor de Duitsers beledigende opschriften. Hun kapitein had een verontwaardigde strafpreek gehouden, naar den geest van velen te Deutsch-freundlich. Daarom is hij gedood.
Zo handelt ’t plebs, dat door de gemeenschap onderhouden wordt, met een verantwoordelijk leider, die zijn plicht doet! Velen houden zulke laffe misdaden voor heldenmoed. Het doden van N.S.B - ers (men zegt, dat er reeds 750 „koud gemaakt” zijn, wordt ook door orthodoxe Christenen als een loffelijke daad beschouwd!
Ik heb 31 Jan en 1 Febr gecollecteerd voor de Winterhulp-Nederland, daarmee de mening van zeer velen trotserend. De lastercampagne tegen deze instelling is buitensporig geweest. Evenwel: persoonlijke onaangenaamheden heb ik op mijn gang niet ondervonden. Ik had als rayon den Utr. weg van de „Witte” tot de Westerstraat. ’t Totaalbedrag was matig: 66 woningen f 39.–. Slechts zeer enkelen gaven niet; verder waren de giften zeer uiteenlopend. Een dokter met een grote praktijk gaf ... een kwartje. De vrouw van een pover banketbakkertje f 2,00. (Toch was uit de vorige opbrengst voor Amersfoort f 10.400 beschikbaar gesteld, pl m. 2 maal ’t bedrag dat in de plaats zelf bijeen-gebracht was.
Zo handelt ’t plebs, dat door de gemeenschap onderhouden wordt, met een verantwoordelijk leider, die zijn plicht doet! Velen houden zulke laffe misdaden voor heldenmoed. Het doden van N.S.B - ers (men zegt, dat er reeds 750 „koud gemaakt” zijn, wordt ook door orthodoxe Christenen als een loffelijke daad beschouwd!
Ik heb 31 Jan en 1 Febr gecollecteerd voor de Winterhulp-Nederland, daarmee de mening van zeer velen trotserend. De lastercampagne tegen deze instelling is buitensporig geweest. Evenwel: persoonlijke onaangenaamheden heb ik op mijn gang niet ondervonden. Ik had als rayon den Utr. weg van de „Witte” tot de Westerstraat. ’t Totaalbedrag was matig: 66 woningen f 39.–. Slechts zeer enkelen gaven niet; verder waren de giften zeer uiteenlopend. Een dokter met een grote praktijk gaf ... een kwartje. De vrouw van een pover banketbakkertje f 2,00. (Toch was uit de vorige opbrengst voor Amersfoort f 10.400 beschikbaar gesteld, pl m. 2 maal ’t bedrag dat in de plaats zelf bijeen-gebracht was.
Abonneren op:
Posts (Atom)