Vollenhove vertelt: in den winkel van Lorjé (Nijburg, een jood) laat een Duits officier zijn tas per vergissing liggen en komt niet terug. Die mensen in angst. ’s Avonds komt de Duitser en Mevr. Nijburg verzoekt hem in hun tegenwoordigheid den inhoud te controleren; immers, zij zijn joden en zijn huiverig voor aanraking met Duitsers. De officier stopt zijn tas in den zak en zegt: ik ben geen Duitser; ik ben een Oostenrijker.
7 Maart om 8 uur vergadering van de Sectie Cultuur der Werkgroep onder leiding van Gemeente-architect Van der Tak. Van der Tak presideerde zelf als lid dezer sectie. Aanwezig waren verder Ds Melchior (leraar M.6); Valkhof (uitgever), Dr Nieweg predikant-schilder, Sluiter (tuinarchitect), D de Leeuw (schilder en leraar Ambachtsschool), Vriens Dir Pontschool, Adriaans (architect), Raven, gymnastiekleraar en ik.
Na enige uiteenzetting van de onbevredigende houding van Insinger en Deelen in de medische afdeling, die waren uitgetreden omdat een lid der sectie, Dr Linschoten, een uitnodiging naar Duitsland had aangenomen, begon de sectie met haar arbeid. ’t Bleek, dat V d T. een langgekoesterde hobby had: hij wil de wording der nieuwe maatschappij bevorderen door de stichting van een gebouw in Amersfoort, met een zaal van 2500 zitplaatsen vanwege de acoustiek en wandelgangen er om heen.
Vóór wij nog precies wisten, waarvoor dit gebouw zou moeten dienen, zat hij midden in de technische bijzonderheden. Hij wees ook de plaats aan: huis en tuin van Not Schreuder. ’t Zou prachtig worden en Sluiter moest zich maar een idee vormen van de entourage om er een lust-warande omheen te scheppen. Adriaans vroeg nu hoe V.d.T. de mensen daarheen zou krijgen en waarvoor. ’t Bleek nu, dat v.d.T beheerst werd door het Kr-d–Fr. denkbeeld. Ieder gezinshoofd in Amersfoort moest verplicht worden 10 cts p.w. voor dit schone doel te offeren. Dat was (bij 10000 gezinnen) f 1000.– ’s weeks; ieder geldschieter zou dat een gezonde basis vinden.
Ik vond ’t nu tijd eens te vragen op welke staatkundige basis dat moest gebeuren en of V.d.T. zo’n financiering wel echt Nederlands vond; of hij meende, dat allen, ook zij die van toneel, film en sommige andere kunst uit godsd. principe afkerig waren en dat gebouw dus nooit zouden bezoeken, blijmoedig hun bijdrage zouden neertellen. VdT meende, dat zij niet gedwongen moesten worden te komen; maar betalen moesten ze, want zonder dwang bereik je niets. Trouwens, die tegenstand zou gering zijn en de tegenstand zou gauw slijten. De Nederlanders waren wel individualisten maar ’t was nu tijd, dat ze dat af gingen leren.
Toch is de man geen N.S.B.–er; hij sprak althans van „iemand voor N.S.B.-er uitschelden”. Ik bleef bij mijn mening, dat eigener beweging de bevolking van Amersfoort zich zo niet zou laten ringeloren. V d T. zag niets van die bezwaren en wij zijn geeindigd allen een kant der zaak in studie te nemen, in ’t luchtledige, dan maar. Melchior, Vriens en ik zijn de studie-commissie voor „gebouw en jeugd”. Voor 7 April zullen we onze resultaten tonen! Dan komt weer een pleno - bijeenkomst.
’t Bloemenjoodje Hilversum zegt, dat alle straathandel in Amsterdam verboden is, evenals de markthandel. 4500 mensen brodeloos.
De „boekenweek” (reclameweek van den boekhandel) is mislukt. Het „geschenk” (ditmaal een bundeltje van 3 novellen en enige gedichten) is door de Duitse overheid verboden. Niet om den inhoud. Maar men eiste, dat ook Duitse boeken zouden mogen meetellen voor de minimum-aankoopsom, die de koper moest besteden, om ’t „geschenk” te krijgen, en dat dus ook Duitse boeken moesten worden geëtaleerd. Daar dit maar schoorvoetend en op te kleine schaal gebeurde, werd ’t „geschenk” eenvoudig verboden.
De verse vis komt nu ook „op de bon”. Dat was ’t laatste vrije voedsel. Met de aardappels dreigt ’t spaak te zullen lopen. Er zijn grote kwantums naar België en Frankrijk gezonden, waar hongersnood heerst.
